Category: Almennt

Óflokkuð færsla.

Aðhald í fjármálum

Jafnvel þótt útgjöldin mín séu fá yfir mánuðinn má þar enn finna óþarfa. Því miður er ég ekki í vinnu vegna skólagöngu minnar. Nú bætist við hið slæma efnahagsástand og því mikilvægt fyrir mig að sýna meira aðhald í fjármálum en áður. Því hef ég tekið eftirfarandi ákvörðun sem gildir þar til fjármálin mín batna:

„Ég, Svavar Kjarrval, hef ákveðið að stofna ekki til nýrra útgjalda ef ég get forðast þau. Einnig mun ég ítrekað leita leiða til að fækka útgjaldaliðum eins og kostur er og leita ódýrari leiða til að ná sömu markmiðum ef ég þarf að annað borð að greiða fyrir eitthvað.“

Í framhaldi af þessu mun ég skila debetkortinu mínu í bankann á næstu dögum. Þó mun ég halda kreditkortinu upp á það ef eitthvað kemur upp á.

—

Einnig hef ég furðað mig yfir því að fólk hafi tekið hin svokölluðu myntkörfulán þegar íslenska krónan var sterk gagnvart þeim gjaldmiðli. Það er varla verri tími til að taka lán í erlendum gjaldmiðli. Tökum dæmi…

Siggi tekur 10 evru lán hjá Jóni og gengið á evrunni á þeim tíma er 50 krónur á móti hverri evru. Til einföldunar gerum við ráð fyrir því að myntbreytingin sé ókeypis og það séu engin önnur gjöld tengd láninu eins og lántökugjöld eða vextir. Jóni er nákvæmlega sama um gengi krónunnar og vill bara fá 10 evrurnar til baka. Siggi þarf samt að nota lánið til að greiða fjárhæð í íslenskum krónum og þarf því að taka lánspeninginn og breyta fyrst í íslenskar krónur. Nú hækkar evran gagnvart íslensku krónunni og er hver evra jafngild 100 krónum. Þetta veldur því að Siggi þarf að umbreyta 1000 krónum í evrur til að greiða Jóni. Upphæðin hefði auðvitað verið hærra ef við tökum vexti og önnur gjöld með í dæmið.

Rétti tíminn til að taka lán er þegar íslenska krónan er veik gagnvart gjaldmiðlinum. Ef þetta hefði verið öfugt í dæminu á undan hefði Siggi eingöngu þurft að borga 500 krónur til baka þegar hann fékk lán að jafngildi 1000 króna að þávirði. Því miður er erfiðara að fá slík lán á þeim tímum en þau eru talsvert hagstæðari gagnvart lántakandum ef íslenska krónan styrkist gagnvart þeim gjaldmiðli síðar. Af þessari ástæðu skil ég bara ekki af hverju maður er að heyra af því að fjármálaráðgjafar hafi verið að mæla með slíkum lánum þegar krónan var sterk.

Fyrirvari: Ég er ekki lærður viðskiptafræðingur eða með aðrar tengdar gráður. Hverjar aðstæður eru öðruvísi svo ég mun hvorki bera ábyrgð á því hvernig fólk fer eftir þessum ráðgjöf minni eða afleiðingum þess.

Tanntaka

Um hádegisbilið fór ég til tannlæknis og átti að taka úr mér neðri endajaxlinn til vinstri. Daginn áður sagði tannsi við mig að aðgerðin ætti bara að taka í mesta lagi um 30 mínútur svo ég var ekki að búast við því að þetta væri mikið mál. Áður en ég gerði það fór ég á Subway þar sem mig grunaði að ég mætti ekki borða í smá tíma en vildi vera viss. Eftir aðgerðina var ég mjög þakklátur fyrir að hafa borðað áður.

Aðgerðin hófst á því að ég settist í stólinn sem var hallaður aftur. Það tók síðan enga stund fyrir tannsa að grípa í sprautuna, stinga í tannholdið og sprauta deyfingarlyfinu – á þrem stöðum. Þá grunaði mig að aðgerðin yrði nær sársaukalaus þar sem staðurinn væri deyfður í klessu en ég hafði svo rangt fyrir mér. Það sem ég þurfi að þola var bor, sogrör, töng og ýmis önnur tól. Aðgerðin var svo sársaukafull að ég hefði ekki viljað ímynda mér hana án deyfingarinnar. Það sem átti að taka minna en hálftíma endaði svo í 50 mínútum og var ég bara glaður með að þessum parti er lokið. Fyrir aðgerðina óskaði ég eftir því að eiga tönnina en hún var í mörgum molum svo ég var ekkert að ýta frekar eftir því. Tannlæknirinn nefndi síðan að þetta hefði verið ein erfiðasta tönn sem hann hefur þurft að taka út.

Nú þarf ég að taka tvær töflur af pensillíni á 8 klst. fresti. Kjálkinn minn er aumur, það blæðir enn þar sem tönnin var tekin og verkjalyf virka í of stuttan tíma. Sem betur fer er munnurinn ekki eins daufur og fyrr í dag. Þegar ég fór aftur í skólann eftir aðgerðina var ég mjög veiklulegur og nennti ekki að gera mikið vegna sársauka. Þetta þýðir að á næstu dögum er ráðlagt að pirra mig ekki. Líðan mín er s.s. langt frá því að vera fullkomin. Ef ég mun hafa lyst á einhverjum mat mun ég ekki láta neitt annað upp í mig nema það sé mjúkt og þurfi ekki að tyggja mikið. Það var jafnvel sársaukafullt að borða mjúka dósaspaghettíið sem var í kvöldmatinn. Vonandi verður kjálkinn betri á næstu dögum svo ég geti borðað almennilegri mat…

„Tölvufíkn“

Einhverra hluta vegna fer reglulega í gang umræða um svokallaða tölvufíkn og þá sérstaklega tölvufíkn barna og unglinga (sem ég mun vísa til sameiginlega sem barna). Eins og önnur fíkn á þessi tölvufíkn rætur að rekja til þess vanda að barnið sé háð tölvunni það mikið að það hafi slæm áhrif á lifnaðarhætti þess. Aukist fíknin gæti hún orðið til þess að barnið vanræki grunnþarfir sínar eins og að borða, sofa eða álíka mikilvæga hluti.

Hugtakið tölvufíkn er tiltölulega nýtt í sjálfu sér og því er ekki búið að skilgreina það með fullnægjandi hætti. Hætta er því á að fólk haldi að aðrir séu haldnir tölvufíkn þótt það þurfi ekki að vera málið. Það er mjög algengt að fólk túlki hin svokölluðu einkenni afar vítt og haldi að þau eigi við sjálft sig eða einhvern annan. Einnig er hætta á að fólk misskilji aðstæðurnar vegna ákveðinna fordóma sem það býr við vegna tölvunotkunar.

Áður en fólk fer að oftúlka einkenni þarf alltaf að skoða einkennin með gagnrýni í huga. Ef einhver einkennana felast í líkamlegum sársauka væri það betri nýting á fjármunum að gera tilraun til að leysa það vandamál en að sækja tíma hjá sálfræðingi. Varðandi andleg einkenni væri ekki svo vitlaust að reyna að skoða lausnir á þeim á eigin vegum en þó með bakhjarli sem er tilbúinn til að aðstoða mann ef manni bregður af leið.

Sumir sálfræðingar myndu einfaldlega ráðleggja foreldrum þeirra barna sem eiga þegar við tölvufíkn að stríða að aftengja bara tölvuna og láta barnið „frelsast“. Í þeim tilvikum tel ég betra að hætta að sækja tíma hjá þeim sálfræðingi eða leita til einhvers annars. Það er engin trygging að barnið muni losna við fíknina ef það yrði í raun framkvæmt. Það eru margar aðrir leiðir til að komast í tölvur og gæti þetta bara endað á því að barnið ver tíma sínum annars staðar þar sem það kemst í tölvur. Þegar barnið flytur út gæti það alveg lent í sama farinu og mun ekki „njóta“ eins mikillar aðstoðar foreldra sinna þar sem þau hafa ekki eins mikil völd til að framfylgja tölvubanninu.

Annað sem ég hef tekið eftir er að ein algengasta aðferðin til að takmarka notkun barna á tölvum er að takmarka tímann sem hvert barn ver í tölvunni. Þegar ég heyri þetta hugsa ég alltaf til kommúnismans þar sem allt var skammtað og enginn fékk meira. Þá hugsa ég lengra og þá um hversu áhrifarík þessi aðferð er og hvort hún sé eitthvað sem hægt er að mæla með. Fræðilega séð getur hún virkað en það færi eftir því hvernig henni er beitt og hversu langt er gengið við að framfylgja henni. Bæði þessi atriði fara eftir uppeldinu á því heimili og nánasta umhverfi.

Meðferðarúrræði
* Barnið þarf að meðtaka að um fíkn sé að ræða áður en ráðist er á vandann.
– Það mun vera opnara fyrir frekari meðferðarúrræðum og mun sjá tilgang þeirra. Sé það ekki gert mun sálræna fíknin aldrei hverfa og fara frekar í dvala. Barnið mun þrá mikla tölvunotkun innst með sér en gera lítið til að tjá sig um það. Einhverjir munu hafa nægan viljastyrkt til að standast freistingarnar en það er ekki einfalt.

* Gerið lista yfir þau einkenni sem af fíkninni hlýst, bæði jákvæð og slæm, í samráði við barnið.
– Listinn þarf að vera sem ítarlegastur svo hægt sé að takast á við hvert atriði og leysa það. Ekki búast við því að finna bestu lausnina fyrir hvert atriði. Róm var ekki byggð á einum degi svo ekki búast við skjótum árangri.

* Ekki koma algerlega í veg fyrir tölvunotkun barnsins.
– Fráhvarfseinkenni myndast fyrst og fremst vegna snöggrar aftengingar. Það er fyrir bestu að koma í veg fyrir þau. Þráin mun bara safnast upp á tímabilinu þar til barnið fær skyndilega nóg og er tilbúið til að ganga lengra en áður til að uppfylla þörfina. Sé ekki farið gætilega í sakirnar er mögulegt að barnið vinni sér inn enn verri fíkn og verði verra statt.

* Ef það eru líkamleg einkenni vegna fíkninnar er gott að gera tilraun til að leysa þau.
– Verki í tengslum við tölvunotkun má leysa með því að bæta aðstöðuna sem barnið er í við tölvuna. Verki í úlnliðum eða í baki er hægt að bæta úr með réttri líkamsstöðu við tölvuna. Það eru til mörg ráð til að leysa úr líkamlegum einkennum, það þarf eingöngu að spyrja réttan aðila.

* Þau einkenni sem felast í gleymsku eða vanrækslu (andleg einkenni) eru leysanleg án aðstoðar sálfræðings.
– Í staðinn fyrir að klippa alveg á tölvunotkunina og líta á hana sem einu orsök vandamálanna ætti frekar að vinna í því að ráðast á gleymskuna og vanræksluna án þess að setja áherslu á að minnka tölvunotkun. Þar sem barnið er þegar í tölvunni er mögulegt að finna forrit sem minnir barnið á þær skyldur sem það þarf að gera. Þegar barnið hefur viðurkennt að þetta sé vandamál ætti það að vera gjarnara á að framkvæma í samræmi við þær ábendingar sem það fær. Til að koma í veg fyrir að barnið sé of upptekið um kvöldmatarleytið til að borða er hægt að passa að barnið geri ekki neitt í tölvunni sem það getur ekki horfið frá án fyrirvara.

* Takmarkið þörf barnsins á tölvunni og Internetinu.
– Það getur verið frábært að fá heimaverkefnin sín í tölvupósti eða á Internetinu en það er meðal þeirra ástæða sem barnið réttlætir tölvunotkun sína. Eitt og sér er þetta saklaust en sameinað öðrum ástæðum getur þetta styrkt þá áráttu að vera meira í tölvunni. Ef hægt er að finna leið til að draga úr þörfinni með því að fækka ástæðum eða draga úr þeim væri fræðilega séð hægt að minnka tölvuþörfina. Passa þarf þó vel að fylla upp í þann tíma sem sparaðist með einhverjum ótölvutengdu svo barnið finni einfaldlega ekki eitthvað annað í staðinn. Þær stundir sem barnið „hefur ekkert að gera í tölvunni“ fela í sér kjörið tækifæri til að finna einhverja ótölvutengda afþreyingu þar sem það er miklu móttækilegra fyrir uppástungum. Þar að auki ýtir það undir þá hugmynd að það er hægt að gera skemmtilega hluti án þess að vera í tölvunni.

* Leysa þarf úr þessum svokallaða vanda með barninu en ekki gegn því.
– Vilji barnsins til að leysa vandamálið skiptir öllu og erfiðara að leysa það eftir því sem mótstaðan er meiri. Áherslan ætti ekki að vera sú að minnka tölvunotkunina, heldur passa að aðrir hlutir líði ekki fyrir það. Gera þarf þó greinarmun á því hvort barnið hefði hvort sem er ekki gert það sem á að gera. Ef barnið vill ekki heimsækja ákveðinn ættingja á ekki að líta á það sjálfkrafa sem orsök tölvufíknar.

* Ef barnið hefur lítið annað að gera en að vera í tölvunni, finnið eitthvað skemmtilegt.
– Það er mikilvægt að barnið sé ánægt þær stundir sem það er frá tölvunni. Ef það fer frá tölvunni, sem það skemmtir sér í, og yfir í eitthvað leiðinlegt mun það ekki sjá árangur eða tilgang í minnkandi tölvunotkun. Það er allavega ekki hvetjandi að hugsa til þess að maður sé að gera líf sitt leiðinlegra. Barnið má ekki halda að það sé að stuðla að leiðinlegra lífi með því að minnka tölvuveru sína. Það gæti tekið einhverjar misheppnaðar tilraunir til að finna eitthvað sem barnið vill frekar gera en að hanga í tölvunni en það skiptir máli að gefast ekki upp. Ekki öllum börnum finnst skemmtilegt að vera sífellt með sömu manneskjunni svo að samvera þess með öðru fólki ætti einnig að vera fjölbreytt.

* Agi skiptir máli og að kunna sér hóf.
– Þegar um fíkni er að ræða borgar sig aldrei að neita sér algerlega um það sem maður er háður. Ef það er gert eru komin sama orsök og um aftengingu væri að ræða með viðeigandi fráhvarfseinkennum. Þeir sem hafa síðan ekki viljastyrkinn til að framfylgja „banninu“ og vilja ekki láta aðra verða fyrir vonbrigðum gætu jafnvel reynt að fela það fyrir þeim nánustu. Réttara væri að minnka notkunina í samráði við þá sem maður þekkir en ekki hætta henni að fullu. Þótt maður hafi verið háður einhverju á maður ekki að skammast sín fyrir það að neyta hlutarins í hófi.

—

Áður en farið er út í meðferð gegn „tölvufíkn“ þarf samt að íhuga nokkur atriði. Er tölvunotkun verri en önnur afþreying? Foreldrar hvetja börnin sín oft til að lesa bækur, spila spil og þesskonar hluti. Þegar hin svokölluðu einkenni eru lesin má alveg finna að þau eiga við ýmsa „heilbrigða leiki“ og útiveru. Ég hef alveg lent í því að leika mér úti þegar ég var ungur þegar foreldrarnir hafa kallað mig í mat og beðið foreldrana um að „bíða aðeins“. Á það sama ekki við um tölvunotkun? Ef litið er yfir sum „einkenni“ tölvufíknar er léttilega hægt að yfirfæra það á „heilbrigt líferni“.

Sumir hafa áhuga á fótbolta, sumir hafa áhuga á skák og sumir hafa áhuga á tölvum. Þeir sem komast langt á sínu áhugasviði hafa það sameiginlegt að hafa varið óvenjulega miklum tíma í að æfa sig og verða betri. Kosturinn og ókosturinn við tölvunotkun er hvað hún er fjölbreytt. Þeir sem hafa vítt áhugasvið geta því fundið margt áhugavert við það eitt að nota tölvuna. Sumir hunsa fjölbreytileika tölvunnar og halda því að tölvunotendur séu bara að framkvæma einhæfa afþreyingu.

Ekki öll tölvunotkun kveikir eða þjálfar huga þeirra sem nota þær. Til þess þarf hún að reyna á mann. Leikir geta alveg þjálfað fólk á mörgum sviðum en það er eingöngu á meðan þeir reyna á þau. Það er hægt að finna margt skapandi og þjálfandi í flestöllu sem við kemur tölvum, það þarf bara að finna það sem er við hæfi hvers og eins.

Fólk sér tölvunotendur almennt sem eitthvað ófélagslynt fólk sem hefur engin samskipti við neina nema tölvuna. Í raun er möguleiki á að þessir sömu aðilar séu að viðhalda samskiptum við talsvert fleiri en venjuleg manneskja gerir á hverjum degi. Það getur verið fjölbreytt félagslíf á Internetinu og á helst ekki að horfa framhjá þeirri staðreynd. Þessir sömu einstaklingar þurfa samt bara smá hjálp í að þjálfa sig fyrir samskipti í „alvöru lífinu“ (e. „real life“) og þeir ættu ekkert að vera mikið verri en venjulegt fólk eftir smá aðlögunartíma.

Að lokum þarf maður einnig að hugsa um framtíðina. Hvort sem okkur líkar betur eða verr, þá er tækninni að fara fram og er hún að ráðast inn á flest svið. Flestöll störf munu þá vera innt af hendi með aðstoð tækninnar sem gerir hana meira og meira ómissandi. Eru áhyggjur okkar af „of mikilli“ tölvunotkun ekki bara hræðsla við þá óumflýjanlegu framtíð sem við eigum eftir að upplifa að áhrif tækninnar eru að aukast? Að neita því væri eins og að halda því fram að galdrar sjái til þess að bílar komist af stað. Einhverjir verða að vera bakvið þessar uppfinningar og þær verða til vegna fólks sem hefur þekkinguna til að búa þær til.

Dauðsföll í ættinni

Eftir langa baráttu við veikindi lést amma mín í föðurætt, Helga Haraldsdóttir, í morgun. Ég verð að játa að ég hafði ekki hitt hana rosalega oft og sé ég hálfpartinn eftir því núna. Það er gott að vita að hún er ekki lengur að þjást vegna veikinda sinna en reynt var eftir bestu getu að gera seinustu daga hennar sársaukalausa og held ég að það hafi tekist bara ágætlega.

Dauði hennar kemur degi eftir lát afabróður míns í móðurætt, Hilmars, sem ég hafði eingöngu hitt einu sinni. Því miður veit ég ekki meira um aðdragandann.

Á tímum eins og þessum er maður alltaf minntur á sína eigin framtíð og að á endanum mun maður lenda í sömu örlögum. En ef maður lítur á björtu hliðarnar, þá heldur lífið áfram og maður verður að sætta sig við það. Það er lítið hægt að gera til að hindra það.

Ég og Bónusvideo

Einhver útvarpsauglýsing er í gangi þessa dagana frá Bónusvídeó sem ég er bendlaður við. Því miður hef ég ekki heyrt auglýsinguna með eigin eyrum en hef fengið senda nokkra texta sem eiga að vera úr henni. Þeir eru nokkuð mismunandi en þeir gefa til kynna að minni fólks er ekki fullkomið. Þetta eru útgáfurnar (leiðrétti stafsetningu þar sem við átti):

1. „Svavar Lúthersson á torrent.is nær í sínar myndir á bónusvideó.is…“
2. „Svavar Lúthersson á torrent.is nær í myndirnar sínar löglega á bónusvideo.is enda topp náungi.“
3. „Svavar Lúthersson hjá Istorrent leigir myndirnar sínar löglega á bónusvideo enda topp náungi.“

Hver sem útgáfan var, þá frétti ég fyrst af þessari auglýsingu í dag enda var ég ekkert með í ráðum við gerð hennar. Einnig kannast ég ekki við að Bónusvídeó eða einhver annar hafi nokkurn tímann haft samband við mig til að fá að nota mig eða nafn mitt í auglýsingum.

Áður en ég spái mikið meira í þetta ætla ég fyrst að hafa samband við Bónusvídeó og heyra hvað þeir hafa að segja um málið.

——

Viðbót 24. júní 2008
Eftir að hafa kynnt skoðun mína við eiganda Bónusvídeó er auglýsingin ekki lengur í birtingu. Hann var almennilegur og þakka ég fyrir það. Að hans sögn fengu þeir góð viðbrögð frá almenningi í tengslum við auglýsinguna en rétthafasamtökin virtust ekki fylgja þeim straumi. Þá fékk ég í hendur hljóðskrá með auglýsingunni og ætti þetta því að vera réttur texti:

„Svavar Lúthersson á torrent.is nær í myndirnar sínar löglega á bónusvídeó.is, enda topp maður. Bónusvídeó.is.“

Því miður var ‘th’-ið í Lúthersson borið fram sem ‘þ’ en réttur framburður er þannig að áherslan er sett á t-ið og h-ið aðskilið en ekki saman. Mætti því segja að framburður þess gæti þýskra áhrifa. Á sömu nótum er Neanderthal komið úr þýsku og gildir það sama um ‘th’-ið í því heiti en grunsamlega margir bera þetta fram sem ‘þ’-hljóð.

Mótmæli mín við birtingu þessarar auglýsingu snúast ekki um rétt til greiðslu fyrir notkun nafnsins. Ég hef aldrei náð í myndir frá bónusvideo.is eða leigt þær með hjálp þeirrar vefsíðu. Mér þykir rangt að ég sé bendlaðir við að gera eitthvað sem ég hef ekki gert (enn þá). Ef nafn mitt er notað á opinberan hátt er rétt að almenningur geti treyst því að um sé að ræða sanna atburði og mína raunverulegu skoðun.

Þar sem auglýsingin er ekki lengur í birtingu og ég get ekki séð neinn skaða vegna hennar þessa stundina, þá sé ég enga ástæðu til að aðhafast neitt frekar í málinu.

Frumvarp um breytingar á fjarskiptalögum

Fyrr í dag var lagt fram stjórnarfrumvarp um breytingar á lögum um fjarskipti í þingmáli 523. Sumar breytingarnar eiga rætur að liggja til athugasemda minna sem ég kom á framfæri við Póst- og fjarskiptastofnun. Eftir að hafa séð úrskurð úrskurðarnefndar fjarskiptamála sem kveðinn var upp um sundurliðun símtala fór ég fram á við Vodafone að fá sundurliðun á farsímareikningnum mínum senda í sjálfkrafa í hverjum mánuði án endurgjalds. Var mér bent á af Vodafone að sá réttur fylgdi einungis reikningum fyrir talsímaþjónustu en farsímaþjónusta telst ekki til talsímaþjónustu skv. lögum um fjarskipti. Í framhaldi af því sendi ég kvörtun til PFS um að neytendavernd fyrir farsímaþjónustu væri lakari en fyrir talsímaþjónustu og fékk ég það svar að verið væri að vinna í að bæta úr málinu og frumvarp væri í skoðun hjá samgönguráðherra. Ávöxtun þessarar kvörtunar varð því að þessu frumvarpi eða allavega neytendaverndarhluta þess.

Þau atriði í frumvarpinu sem hægt er að rekja beint til þessarar kvörtunar er í 5. -9. gr. þess. Í athugasemdum frumvarpsins má finna þessi orð:
„Notendur farsímaþjónustu njóti, eins og unnt er, sömu neytendaverndar og notendur talsímaþjónustu.
 Í þeim tilgangi að ná fram öflugri neytendavernd og tryggja frekari samkeppni á fjarskiptamarkaði er lagt til að gildissvið helstu ákvæða laganna þar sem kveðið er á um talsímaþjónustu verði víkkað út svo að lögin nái jafnt yfir tal- og farsímaþjónustu.“

Þótt ég sé auðvitað ánægður með að PFS hafi tekið kvörtun mína gilda, þýðir ekki að ég sé með öllu sáttur við þær tillögur sem gerðar eru. T.d. er tekið fram að sundurliðun reikninga fyrir farsímanotkun verði þó ekki gjaldfrjáls og á ég erfitt með að skilja ástæðu þess að slík réttindabót sé ekki framkvæmd. Finnst mér að notendur farsímaþjónustu eigi að hafa jafnan rétt á við notendur talsímaþjónustu til að fá gjaldfrjálsa sundurliðun reikninga.

Stundum borgar sig að kvarta í stjórnvöldum.

Istorrent-málinu vísað frá dómi

Þann 27. mars sl. var Istorrent-málinu vísað frá dómi. Átti ég ekki von á slíkum dómi þar sem fyrri frávísunarkröfunni var hafnað. Frávísunin virðist byggja á því að dómendur hafi ekki þótt umfjöllun aðila málsins um túlkun laga 30/2002 (lög um rafræn viðskipti og aðra rafræna þjónustu) vera nógu fullnægjandi. Samkvæmt úrskurðinum þóttu dómendur túlkun laganna hafa afgerandi áhrif á úrslit málsins og væri því til staðar sterk ástæða fyrir því að vísa málinu frá af fyrrgreindum ástæðum. Nú þarf bara að bíða eftir því hvernig stefnendur munu orða þessa áfrýjun sem þeir sögðust ætla að setja fram. Síðan er að bíða eftir því hvað Hæstarétti finnst um ástæðu þessarar frávísunar.

Þessi úrskurður og málið í heild sinni vakti upp áhuga minn og var ég að spá hvort ég ætti að skella mér í lögfræði. Áhuginn hefur verið til staðar í fjölda ára og síðan er líklegt að í framtíðinni munu koma upp einhver mál hjá öðrum aðilum sem krefjast tækniþekkingar og það væri flott ef það væru til staðar fleiri aðilar á landinu sem byggju bæði yfir lögfræði- og tækniþekkingu. Þetta er samt eitthvað sem ég ætti að ákveða þessa helgina því að ég þarf að velja áfangana sem ég fer í næsta vetur fyrir 1. apríl næstkomandi.

Istorrent málið

Margir þekkja mig sem Kjarrval – rekstraraðila Istorrents. Eins og margir vita var sett lögbann á starfrækslu vefsins torrent.is, sem Istorrent ehf. rekur, þann 19. nóvember síðastliðinn. Vefurinn gerir notendum kleift að deila skrám sín á milli en hins vegar hafa ákveðin samtök ákveðið að kæra mig ásamt Istorrent fyrir að eiga hlutdeild í höfundarréttarbrotum en ákváðu að hefja málið með lögbanni á aðalstarfsemi fyrirtækisins. Persónulega tel ég þetta vera tilraun til þess að koma í veg fyrir að fyrirtækið fái inn tekjur til að verjast ásökunum fyrir rétti. Sumir hafa líklegast forvitnast af hverju ég hef þagað allan tímann hér á blogginu en það hefur ekki verið viljandi. Til að rjúfa þögnina, þá hef ég sett upp blogg á www.istorrent.is sem fjallar um málið þar til því er lokið. Einnig mun ég fjalla smá um það hér en allt sem kemur fram hér er mitt persónulega álit og þarf ekki endilega að vera álit annarra sem tengjast málinu.

Hverjir standa fyrir lögbanninu?
Lögbannið var sett á að beiðni SMÁÍS, Framleiðendafélaginu SÍK, STEF og Félags hljómplötuframleiðenda. Hins vegar eru Samtök myndrétthafa á Íslandi (SMÁÍS) ekki kæruaðili í staðfestingarmálinu en þá eru þeir eingöngu fyrir hönd 365 miðla ehf. Þetta er ein ástæða fyrir því að málinu verður líklegast vísað frá. Samkvæmt því munstri sem ég hef upplifað, þá standa SMÁÍS fyrir því að farið var út í lögbann en hin samtökin eru þarna eingöngu að nafninu til.

Hvað mun gerast þegar rétthafasamtökin tapa málinu?
Þessi spurning hefur verið ofarlega í huga mér þar sem ég hugsa oft til framtíðar. Það er auðvitað ætlunin að halda áfram rekstri torrent.is um leið og lögbanninu hefur verið aflétt. Að auki tel ég að tapið verði mikill skellur fyrir öll rétthafasamtökin sem standa fyrir lögbanninu, bæði hvað varðar almenningsálitið og fjárhagslega séð. Ástæða þess að það muni gerast er að síðar í ferlinu mun það vera opinbert að málið hefur verið sérstaklega illa unnið af hálfu kærenda og að þeir hafi ekki átt neina von á að vinna málið frá upphafi. Stóra spurningin er auðvitað hvort að hinir stóru fjölmiðlar muni greina frá því eða ekki þegar vísbendingarnar fara að hrannast upp.

Hvaða heimild hafa samtökin til þess að krefjast lögbanns?
Samtökin hafa ekki heimild til þess skv. lögum til að krefjast lögbanns. Skv. 3. mgr. 25. gr. laga um meðferð einkamála (91/1991) geta félagasamtök rekið einkamál til viðurkenningar á tilteknum réttindum félagsmanna eða lausnar undan tilteknum skyldum þeirra, enda samrýmist það tilgangi félagsins eða samtakanna að gæta hagsmuna sem dómkrafan tekur til. Augljóst er að hvorki sé um að ræða viðurkenningu á réttindum né lausn undan skyldu í þessu máli. Þann 13. nóvember sl. féll dómur í Hæstarétti (Hrd. 575/2007) þar sem SMÁÍS var hafnað kröfu um lögbann af þeim ástæðum og staðfestir það heimildarleysi þeirra til að fá í gegn lögbann. Hins vegar var gerð einkar léleg tilraun til þess að fara í kringum dóminn með því að afhenda svokölluð málsóknarumboð en þau hafa litla sem enga þýðingu í málinu. Þá er komin önnur ástæða fyrir afnámi lögbannsins.

Það er ekki ætlun mín að rekja í gegnum allar ástæður þess að málið mun vera Istorrent í hag á þessari stundu. Það verður líklegast gert þegar líður á málið. Greinilegt er að málið mun samt sem áður taka einhvern tíma þar sem flutningur þess verður tímafrekur. Þess ber að geta að málið mun reyna sérstaklega á sjóði fyrirtækisins og mína eigin og hvet ég því alla til þess að styrkja málstaðinn á þessum þarfatíma. Til að leggja beint inn á fyrirtækið, þá er það bankareikningur 0135-26-072153 kt. 670807-2150 en einnig er hægt að leggja inn á bankareikning 0327-13-003120 kt. 071183-2119. Margt smátt gerir eitt stórt.